India India ข้อมูลเที่ยวอินเดียเนปาลด้วยตัวเอง และชมรูปภาพ วีดีโอคลิป อินเดีย เนปาล พร้อมข้อมูลประกอบ

สารบัญ Table of Contents

19/7/59
เที่ยวอินเดียออนไลน์ : สาวัตถี ชุดที่ 1

ข้อมูลในที่นี้จะอ้างอิงป้ายของทางการอินเดีย ที่ได้ทำการสำรวจและติดประกาศเอาไว้บริเวณโบราณสถานเป็นหลักนะครับ

ป้ายเหล่านั้นบอกเอาไว้ว่าซากโบราณสถานรวมถึงต้นโพธิ์ ทั้งหมดไม่ใช่ของดั้งเดิมตั้งแต่สมัยพุทธกาล แต่เป็นของที่สร้างและปลูกภายหลัง ตรงตำแหน่งของโบราณสถานเดิมครับ

ซึ่งอาจจะแตกต่างจากข้อมูลแหล่งอื่นๆ ที่เผยแพร่ในประเทศไทย ที่มักบอกว่าเป็นของดั้งเดิมตั้งแต่สมัยพุทธกาลนะครับ

ผู้อ่านจะเชื่อข้อมูลจากแหล่งไหน ก็อยู่ที่วิจารณญาณของท่านนะครับ ผู้เขียนเพียงนำเสนอข้อมูลอีกด้านให้ท่านใช้พิจารณาครับ

ประวัติโบราณสถานสาวัตถี
วัดเชตวันมหาวิหาร
สาวัตถี อุตตรประเทศ อินเดีย

โบราณสถานสาวัตถีแบ่งเป็น 2 ส่วนนะครับ ได้แก่ สาเหต (Saheth) คือบริเวณวัดเชตวันมหาวิหาร และมาเหต (Maheth) คือบริเวณตัวเมืองสาวัตถีเดิม ซึ่งอยู่ห่างกันประมาณ 500 เมตร

ประวัติโบราณสถานวัดเชตวันมหาวิหาร
สาวัตถี อุตตรประเทศ อินเดีย

สาวัตถีเป็นเมืองหลวงของแคว้นโกศล และเป็นเมืองที่พระพุทธเจ้าประทับจำพรรษามากที่สุดนะครับ บางแห่งก็บอกว่ามากถึง 25 พรรษา แต่บางแห่งก็ว่า 24 พรรษา โดยประทับที่เชตวันมหาวิหารถึง 19 พรรษาครับ

อนาถบิณฑิกเศรษฐี หรือท่านสุทัตตะได้ซื้อที่ดินจากเจ้าเชต เจ้าชายแห่งแคว้นโกศล โดยนำเหรียญทองมาปูจนเต็มพื้นที่ ซึ่งเป็นเงินถึง 18 โกฏิ เพื่อสร้างวัดเชตวันมหาวิหารถวายพระพุทธเจ้า เมื่อรวมค่าใช้จ่ายในการก่อสร้างอีก 36 โกฏิ จึงเป็นเงินถึง 54 โกฏิเลยครับ

แผนผังโบราณสถานวัดเชตวันมหาวิหาร
สาวัตถี อุตตรประเทศ อินเดีย

วัดเชตวันมหาวิหารในสมัยพุทธกาลนั้น มีอาคารหลังใหญ่อยู่ 4 หลังนะครับ ได้แก่ กเรริกุฎี โกสัมพกุฎี (Kosamba Kuti) คันธกุฎี (Gandha Kuti) ซึ่งสร้างโดยอนาถบิณฑิกเศรษฐี และสฬลฆระ (เรือนไม้สน) ซึ่งสร้างโดยพระเจ้าปเสนทิโกศล (King Prasenajit)

อาคาร 2 แสดงที่ตั้งของคันธกุฎี
วัดเชตวันมหาวิหาร สาวัตถี อุตตรประเทศ อินเดีย

เริ่มกันที่อาคาร 2 ซึ่งเชื่อว่าตั้งอยู่ตรงตำแหน่งของพระคันธกุฎี ที่อนาถบิณฑิกเศรษฐีสร้างถวายให้พระพุทธเจ้าทรงใช้เป็นการส่วนพระองค์นะครับ

ก่อนหน้าที่จะสร้างเป็นอาคารอย่างที่เห็นอยู่นี้ หลวงจีนฟาเหียน (Fa-Hien หรือ Faxian หรือ Fa-hsien) ภิกษุชาวจีนที่มาเยือนอินเดียก่อนพระถังซัมจั๋ง คือเดินทางออกจากประเทศจีนเมื่อ พ.ศ. 942 และกลับถึงประเทศจีนอีกครั้งเมื่อ พ.ศ. 957 ได้บันทึกเอาไว้ว่าบริเวณนี้เป็นอาคารไม้สูง 7 ชั้น และมีภาพพระพุทธเจ้าบนไม้จันทน์ประดิษฐานอยู่ (enshrined a sandalwood image of Buddha) ตรงนี้ไม่ทราบว่าเป็นภาพวาด ภาพแกะสลัก หรือเป็นพระพุทธรูปนะครับ

ในขณะที่ประมาณ 200 ปีถัดมา พระถังซัมจั๋งซึ่งเดินทางออกจากประเทศจีนเมื่อ พ.ศ. 1172 และกลับถึงประเทศจีนอีกครั้งเมื่อ พ.ศ. 1188 พบว่าบริเวณนี้กลายเป็นซากของอาคารอิฐ 2 ชั้น ไปแล้วครับ

รายละเอียดอาคาร 2
วัดเชตวันมหาวิหาร สาวัตถี
อุตตรประเทศ อินเดีย

จากการสำรวจของนักโบราณคดีสรุปว่า ชั้นล่างสุดที่มองเห็นได้ของอาคารอิฐในปัจจุบันนั้น สร้างในสมัยคุปตะ (พ.ศ. 823 - 1093) ซึ่งสอดคล้องกับบันทึกของภิกษุจีนทั้ง 2 รูปข้างบนนะครับ

อาคาร 3 แสดงที่ตั้งของโกสัมพกุฎี
วัดเชตวันมหาวิหาร สาวัตถี อุตตรประเทศ อินเดีย

อาคาร 3 นี้ เชื่อว่าตั้งอยู่ในตำแหน่งของโกสัมพกุฎี ที่อนาถบิณฑิกเศรษฐีสร้างถวายให้พระพุทธเจ้าทรงใช้เป็นการส่วนพระองค์อีกหลังนะครับ

รายละเอียดอาคาร 3
วัดเชตวันมหาวิหาร สาวัตถี
อุตตรประเทศ อินเดีย

จากการพบซากผนังในระดับที่ต่ำกว่าตัวอาคารที่เห็นในปัจจุบันนี้ ซึ่งปรากฏอยู่ทางด้านทิศเหนือและตะวันตกของอาคาร จึงคาดว่าน่าจะมีอาคารหลังเก่าตั้งอยู่ในตำแหน่งเดียวกันนี้ ก่อนที่จะสร้างอาคารที่เห็นอยู่ในปัจจุบันนะครับ

ต้นโพธิ์แสดงตำแหน่งของอานันทโพธิ์
วัดเชตวันมหาวิหาร สาวัตถี อุตตรประเทศ อินเดีย

ตามป้ายบอกเอาไว้ว่า เชื่อกันว่าต้นโพธิ์ต้นนี้ถูกปลูกขึ้นมาเพื่อแสดงตำแหน่งของต้นอานันทโพธิ์ที่อนาถบิณฑิกเศรษฐีได้ปลูกเอาไว้ในสมัยพุทธกาล ซึ่งโพธิ์ต้นเดิมนั้นมีพระอานนท์เป็นผู้ดูแล จึงได้ชื่อว่าอานันทโพธิ์นะครับ